Muzeum Narodowe w Krakowie jest najstarszym i największym muzeum z przymiotnikiem „narodowe” w nazwie w Polsce. Zostało powołane do życia w 1879 r. uchwałą Rady Miasta Krakowa. Do końca I wojny światowej było jedynym wielkim dostępnym dla publiczności muzeum na ziemiach polskich i do dziś pozostaje placówką o największej liczbie kolekcji, budynków i stałych galerii. Zbiory, nad którymi pieczę sprawuje Muzeum liczą ponad 900 tysięcy eksponatów, a jego misją jest upowszechnianie sztuki polskiej i zagranicznej.

Muzeum Narodowe w Krakowie obejmuje dwanaście oddziałów. Główną siedzibą jest Gmach Główny, mieszczący się przy alei 3 Maja 1, gdzie znajduje stała Galeria Rzemiosła Artystycznego.

Najstarszym oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie są Sukiennice w Rynku Głównym 3, które zostały wybrane na siedzibę powstającego muzeum w 1879 r. Zaaranżowana w nich Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku jest jednym z najsłynniejszych zbiorów muzealnych w Polsce.

Muzeum Narodowe w Warszawie, założone w 1862 roku jako Muzeum Sztuk Pięknych, to jedno z najstarszych muzeów sztuki w Polsce. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Muzeum Narodowe znalazło ważne miejsce w planach nowego państwa i jego stolicy – Warszawy. Modernistyczny gmach, siedzibę muzeum, wzniesiono w latach 1927–1938.

Dziś zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie liczą ok. 830 tys. dzieł sztuki polskiej i światowej, od antyku do współczesności, i obejmują malarstwo, rzeźbę, rysunki oraz ryciny, fotografie, numizmaty, a także przedmioty sztuki użytkowej i wzornictwo. Muzeum ma cztery oddziały: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim oraz Muzeum w Nieborowie i Arkadii.