LESŁAW KUKAWSKI: SŁOWNIK JEŹDZIECKI
WYKAZ:
| A |
| B |
| C |
| D |
| E |
| F |
| G |
| H |
| I |
| J |
| K |
| L |
| M |
| N |
| O |
| P |
| R |
| S |
| T |
| U |
| W |
| Z |
Opublikowano w celach edukacyjnych za zgodą prawnego spadkobiercy Pana Lesława Kukawskiego, Pani Krystyny Kukawskiej oraz za zgodą wydawcy magazynu ‘Konie i Rumaki’, Pana Jacka Świgonia.
We fragmentach cytowanych przez Lesława Kukawskiego cykli „Z dziejów polskiego jeździectwa” oraz „Słownik jeździecki i hodowlany”, zachowana została oryginalna pisownia.
| R |
Inż. MICHAŁ RUDOWSKI był przez wiele lat członkiem Komisji Technicznej Państwowych Torów Wyścigów Konnych, początkowo najdłużej, bo aż przez 20 sezonów wyścigowych na torze w Sopocie, potem we Wrocławiu i w Warszawie na Służewcu.
Od 1954 roku był czynnym sędzią jeździeckim biorąc udział w komisjach sędziowskich podczas zawodów krajowych i międzynarodowych. Pełniąc swe funkcje sędziowskie był jednocześnie wnikliwym obserwatorem. W jednej z relacji z konkursów hipicznych opublikowanych na famach „Konia Polskiego” napisał: Opisywane Mistrzostwa Świata są wprost kopalnią dla studiów hodowlanych i sportowych… Zdecydowane zacięcie do badań, obserwacji, wyciągania z nich wniosków i następnie ich publikowanie przejawiał nie tylko na niwie sportowo-jeździeckiej, ale przede wszystkim hodowlanej.
Pisał dużo i publikował. Pierwsze artykuły Michała Rudowskiego ukazywały się w latach pięćdziesiątych na famach „Przeglądu Hodowlanego” jeszcze podczas Jego pracy w Państwowych Gospodarstwach Rolnych i to nie tylko na tematy związane z końmi, a dotyczące innych zwierząt gospodarskich. Od momentu ukazania się „Konia Polskiego” rozpoczęta się wieloletnia współpraca inż. Rudowskiego z tym periodykiem, w którym na przestrzeni dwudziestu lat ukazało się wiele Jego artykułów, zarówno monograficznych, jak i relacji z wyjazdów zagranicznych, podsumowań prób dzielności ogierów czy wyników obserwacji i badań. Nie stronił od współpracy z innymi autorami i część publikacji jest wspólna. Dotyczy to zwłaszcza opracowań, jakie ukazały się w czasopismach naukowych i książek. Druki zwarte to: wydany razem z prof.dr.hab. Jerzym Chachułą, Rejestr polskich koni sportowych 1953-1980 (1983) i wspólnie z prof. dr. hab. Erazmem Brzeskim i Kornelią Górską, Konie huculskie (1988). Publikował także w „Handlu Zagranicznym” i francuskim piśmie sportowo-jeździeckim „L’Eperon”.
Dwukrotnie był zapraszany przez Radę Programową „Konia Polskiego” do recenzowania jego roczników: 1967 oraz 1981 i 1982. W roku 1985 z okazji 20-lecia pisma ukazał się artykuł okolicznościowy opracowany wspólnie przez prof. Erazma Brzeskiego i inż. Michała Rudowskiego.
M. Rudowski był zamiłowanym fotografem-amatorem, zwłaszcza koni. Wiele swoich zdjęć opublikował, a całe Jego archiwum fotograficzne trafiło do Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa w Warszawie.
Był zamiłowanym jeźdźcem i podczas bytności w stadach i stadninach, gdy był na to czas i warunki, dosiadał konia i wyjeżdżał w teren, zwłaszcza taki, który wymagał dobrych umiejętności jeździeckich (np. w Kwidzyniu).
W roku 1983 Michał Rudowski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Był też wyróżniony Złotymi Honorowymi Odznakami: Ludowych Zespołów Sportowych, Polskiego Związku Jeździeckiego i Polskiego Związku Hodowców Koni.
Zmarł 21 sierpnia 1993 roku, a pogrzeb odbył się na cmentarzu w Gdańsku Wrzeszczu do grobu rodzinnego pięć dni później. Oprócz najbliższych żegnali Go pracownicy stad i stadnin, Poczet Sztandarowy Armii Krajowej, a także osiodłany kary ogier z Zakładu Treningowego w Sopocie.
| S |
Inż. Stanisław Schuch
STANISŁAW SCHUCH urodził się 12 marca 1892 roku w Warszawie jako syn Adolfa Wiktora, inżyniera, kierownika warszawskiej stacji filtrów i Heleny z Malczów. Po ukończeniu w roku 1911 Gimnazjum Ziemi Mazowieckiej odbył praktykę rolną w majątku Ułęż pod Rykami. W latach 1912-1916 studiował na Kursach Przemysłowo-Rolniczych Józefa Mikułowskiego-Pomorskiego w Warszawie. Podczas studiów utrwalił swoje zainteresowania końmi. Zwiedził wtedy wiele stadnin w kraju i za granicą oraz odbył praktyki, w stadninach m. in. w arabskiej Sanguszków w Sławucie i pełnej krwi angielskiej Lubomirskich w Widzowie.
Założył z Janem Grabowskim Kółko Hipologiczne. W roku 1926 otrzymał w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego dyplom inż. rolnika. W latach 1916-1918 był inspektorem Sekcji Chowu Koni Centralnego Towarzystwa Rolniczego, a następnie administrował majątkiem Ułęż.
1 grudnia 1919 roku objął stanowisko inspektora technicznego w Zarządzie Stadnin Państwowych. Od roku 1921 był jednocześnie zastępcą komisarza Polski do spraw rewindykacji koni i odszkodowań, a od roku 1927 komisarzem. W latach 1930 – 32 był naczelnikiem Wydziału Hodowli Koni w Departamencie Chowu Koni Ministerstwa Rolnictwa. Po reorganizacji ministerstwa przeszedł do pracy w Towarzystwie Zachęty do Hodowli Koni w Polsce na stanowisko sekretarza technicznego. Po śmierci Stanisława Hamana został sekretarzem generalnym Towarzystwa.
Podczas okupacji niemieckiej Stanisław Schuch pracował nadal w działającym Towarzystwie Zachęty do Hodowli Koni, starając się o zabezpieczenie i zachowanie nieczynnego podczas wojny toru wyścigowego na Służewcu w Warszawie. Był jednocześnie przymusowo pracownikiem „Zentrale für Vollblutzucht und Rennen”, co pozwalało mu ratować pracowników toru przed represjami okupanta.
Jesienią 1944 roku Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego powierzył Schuchowi pracę nad odnalezieniem rozproszonych nielicznych koni wyścigowych i przygotowanie do rozpoczęcia wyścigów w Lublinie, a następnie w Warszawie. Inż. Schuch w niezwykle trudnych warunkach zabezpieczał konie hodowlane i organizował stadniny państwowe na terenach opuszczonych przez Niemców. W maju 1945 roku został naczelnikiem Wydziału Hodowli Koni w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych, równocześnie pracował podczas wyścigów w komisji technicznej w Lublinie. Od roku 1945 brał udział w organizowaniu Państwowych Zakładów Chowu Koni, przekształconych później w Centralny Zarząd Hodowli Koni, gdzie był naczelnikiem Wydziału Hodowli Koni. W połowie lat pięćdziesiątych został usunięty ze stanowiska, ale faktycznie nadal kierował hodowlą państwową aż do przejścia na emeryturę w roku 1960. W latach 1959-1972 pracował na połowie etatu w Państwowych Torach Wyścigów Konnych jako handicaper i członek komisji technicznej.
Stanisław Schuch był wybitnym, obdarzonym wyczuciem hodowlanym, fachowcem, świetnym eksterierzystą i organizatorem, a jego działalność w komisariacie do spraw rewidencji koni zaowocowała sprowadzeniem do Polski wielu znakomitych koni, które sprawdziły się w hodowli.
Już w latach studenckich zaczął publikować artykuły o tematyce hipologicznej na łamach „Jeźdźca i Myśliwego”, potem często jego artykuły ukazywały się w „Jeźdźcu i Hodowcy”. Interesował się szczególnie problemami wyścigów konnych i końmi pełnej krwi angielskiej i w tej dziedzinie stał się ekspertem i autorytetem. Po II wojnie światowej ogłaszał artykuły w czasopismach „Przegląd Hodowlany” i „Koń Polski”. Był też współautorem kilku hipologicznych pozycji książkowych. W rękopisie pozostawił wspomnienia „Moja praca i powiązanie z wyścigami”.
Za swą wieloletnią, owocną pracę Stanisław Schuch był odznaczony Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi oraz szeregiem odznaczeń związkowych i resortowych. Zmarł 5 marca 1982 roku w Warszawie i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim.
Inż. Lech Strzałkowski
Inżynier LECH STRZAŁKOWSKI całe swoje życie poświecił pracy z końmi. Urodził się 17 marca 1932 roku w Kamieniu Koszyrskim, w rodzinie nauczyciela Antoniego Strzałkowskiego i Jadwigi z domu Wolskiej. Na Polesiu przebywał wraz z rodziną do lutego 1940 roku, kiedy to władze sowieckie wywiozły rodzinę Strzałkowskich do północnego Kazachstanu. W roku 1941 dotarli z Kazachstanu do Uzbekistanu, a potem w roku 1942 razem z Wojskiem Polskim organizowanym w ZSRR pod dowództwem generała Władysława Andersa, przez Morze Kaspijskie do Teheranu w Iranie. W roku 1943 przetransportowano polskie rodziny cywilne do Indii, do obozów polskich uchodźców. Tam Lech Strzałkowski przebywał do roku 1947 (Karachi, Kalhapur). W czerwcu 1947 roku powrót do Polski, do Warszawy.
W roku 1951 Lech Strzałkowski ukończył naukę w Ogólnokształcącej Szkole Średniej Stopnia Licealnego Im. Adama Mickiewicza w Warszawie i tam zdał egzamin maturalny uzyskując świadectwo dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Zootechnicznym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, które ukończył w roku 1955 otrzymując dyplom inżyniera zootechnika z datą 25 marca 1955 roku.
Od 1 lutego 1955 roku, po otrzymaniu nakazu pracy (za wstawiennictwo inspektora Bolesława Orłosia) rozpoczyna pracę w Państwowych Torach Wyścigów Konnych w Dziale Selekcji w Warszawie, potem we Wrocławiu i ponowie w Warszawie. Pracuje tam do 1 października 1959 roku.
Z dniem 1 października 1959 roku przechodzi do pracy w Stadninach Państwowych. W latach 1959-1961 w Stadninie Koni Pruchna-Ochaby (angloaraby francuskie), 1961-1963 SK Trzebienice-Udórz (konie zaliczane do typu małopolskiego), 1963-1969 SK Stubno (typ Furioso-Przedświt), 1969-1980 SK Pruchna-Ochaby, 1980-1982 SK Walewice (angloaraby), 1982-2006 SK Stubno, w roku 2003 (29 kwietnia) prywatyzowana (pełna krew angielska).
We wszystkich tych stadninach inż. Lech Strzałkowski byt ich kierownikiem jako zootechnik. Z dniem 1 stycznia 2006 roku przeszedł na emeryturę, po 51 latach pracy z końmi, w tym 47 lat w Stadninach Państwowych.
Jednocześnie z pracą hodowlaną inż. Strzałkowski byt znanym jeźdźcem w wyścigach płotowych i przeszkodowych. Według Jego relacji ma za sobą około 100 startów, w tym wygranych 21. Wspomina, że jeździł na torach w Warszawie, Wrocławiu, Sopocie i w Pardubicach. Natomiast twierdzi, że jego „kariera sportowa w konkursach hipicznych była krótka i mierna”.
Pracując w kilku stadninach z różnymi końmi, swoje właściwe miejsce znalazł w pracy z końmi pełnej krwi angielskiej od roku 1982 w Stubnie, ale de facto zaczynał już pracować z tymi końmi zaraz po studiach w roku 1955 na Torze Wyścigowym w Warszawie.
Pierwsze źrebięta pełnej krwi angielskiej urodziły się w Stubnie w roku 1988, a zaczęty biegać w roku 1990. Konie hodowli tej stadniny wygrały ponad 300 wyścigów (w tym gonitwy pozagrupowe). Biegały na torach Polski, Czech, Słowacji, Skandynawii, Włoch, Niemiec, Anglii – na torach zagranicznych przeważnie w wyścigach płotowych i przeszkodowych. Wyróżnił się Cicerone, który wygrał trzy razy oraz Dalfors, który wygrał Grand National Steeplechase w Sztokholmie.
Na przestrzeni lat konie hodowli Stadniny Koni Stubno wygrały następujące nagrody imienne: Wiosenną 1 raz, Rulera 1 raz, Asha-bada 1 raz, Cardei 1 raz, Critérium 2 razy, Derby 4 razy (w tym raz w Czechosłowacji), Demony 1 raz, Deer Leapa 2 razy, Efforty 1 raz, Sac-a-Papier 1 raz, Golejewka 2 razy, Iwna 2 razy, Haracza 2 razy, Jaroszówki 1 raz, Korabia 1 raz, Krasnego 1 raz, Kozienic 2 razy, Mokotowską 1 raz, Oaks 2 razy, Prezesa Rady Ministrów (Prezydenta) 1 raz, Przedświta 2 razy, Skarba 1 raz, Widzowa 2 razy, Strzegomia 3 razy, Soliny 1 raz, Syreny 1 raz, Rzecznej 1 raz, Upsali 1 raz, Rzeki Wisły 1 raz.
W Czechach Cieszymir wygrał dwa razy: „Cena Labę” oraz w roku 2005 byt III w Wielkiej Pardubickiej. Barbakan raz, a Duce dwa razy wygrał w „Cena Paramo”.
Jak pisze inż. Strzałkowski: „Od roku 2006 Stadnina Stubno praktycznie przestała istnieć. Jest w stanie agonalnym.”, a On tam mieszkając patrzy na zmarnowany wieloletni wysiłek hodowcy.
Lech Strzałkowski został odznaczony Srebrną Odznaką Polskiego Związku Jeździeckiego.