Józef Holler

Promotorzy: Anna i Artur Bober

Urodził się 14 listopada 1903 r. w Czeskich Budziejowicach.

Ojciec był właścicielem gospody, matka pochodziła z Dolnej Austrii. Rodzina liczyła siedmioro dzieci, dwoje najstarszych wcześnie zmarło. Wśród piątki rodzeństwa znalazły się trzy dziewczynki i dwóch chłopców. Josef był drugim w kolejności najmłodszym dzieckiem.

Jego dzieciństwo obfitowało w dramatyczne wydarzenia i zrządzenia losu. Jako dziecko dwukrotnie uniknął śmierci. Pierwszy raz, gdy bawił się na drodze, przejechał go powóz pocztowy. Leżał między końmi, a kołami powozu – nic się mu jednak nie stało. Po raz drugi, gdy wpadł do mechanizmu napędowego młyna, skąd młynarz wyciągnął go za pomocą haka.

Po wybuchu I. wojny światowej ojciec został powołany do wojska i walczył na froncie włoskim, gdzie zginął. Niestety jeszcze w trakcie wojny zmarła także jego matka. Sieroty musiały same zadbać o siebie (starsze siostry) przy wsparciu zakonnic. Josef w okresie tym miał jedne jedyne połatane spodnie i wojskowa bluzę. Z powodu braku środków finansowych po ukończeniu szkoły podstawowej mógł kontynuować naukę wyłącznie w instytucie pedagogicznym. Po jego ukończeniu uczył w wioskach południowych Czech.

Od małego ciągle coś rysował. To było jego wielką pasją. I nie miało przy tym znaczenia, czy malował portrety stałych bywalców gospody, czy widoczki na zamówienie ludzi. Także doskonale biegał. Jednak w tamtych czasach nauczyciel nie mógł aktywnie uprawiać sportu. Dlatego trenował w tajemnicy. W niedziele jeździł do Pragi, gdzie w barwach klubu atletycznego SK Slavia Praha jako sprinter brał udział w zawodach . Należał do elity czechosłowackiej reprezentacji. Podczas zawodów atletycznych poznał swoją żonę Marię, która pochodziła z bogatej rodziny.

Wkrótce potem przeniósł się do Pragi, gdzie pracując rozpoczął studia na Akademii u profesora Kratochvíla. Jego żona Maria pisała powieści. Dużą popularnością cieszyła się „Kamienna tarka”, „Chłodny poranek” i inne. Pod pseudonimem Gita Šponarová pisała także tzw. „piękne powieści“ dla czasopism. Z tego utrzymywała całą rodzinę, gdy Josef w roku 1946 wyjechał do Paryża, gdzie studiował na École des Beaux Arts i École des Arts Décoratifs u profesorów Cami i Desnoyera.

Po powrocie z Paryża ukończył Akademię Sztuk Pięknych u profesora Silovskiego i otrzymał dyplom malarza akademickiego. Po ukończeniu studiów pracował krótko dla narodowego funduszu zabytków sztuki, a następnie jako dyrektor Szkoły Sztuki Użytkowej w mieście Uherské Hradište.

W roku 1956 dzięki pomocy swych paryskich przyjaciół jeszcze z czasów studiów otrzymał stanowisko eksperta ds. wychowania audiowizualnego UNESCO w Afryce. W ciągu ośmiu lat odwiedził wiele krajów Afryki (Egipt, Mali, Algierię itd.), gdzie poza działalnością eksperta także tworzył. Po powrocie do Czech, już jako emeryt, pod wpływem syna Igora poświęcił się rysunkowi i malowaniu koni.

Syn Petr (1936) mieszka we Francji. Jest absolwentem Wydziału Teatralnego Akademii Muzycznej [DAMU] i zajmuje się aktorstwem. Córka Brigita (1938) mieszka w USA i jako absolwentka Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej [UPRUM] i dalszych studiów w USA zajęła się sztuką tekstylną, a później także malarstwem. Uczy i nadal aktywnie tworzy. Córka Tamara (1949) pracowała jako pielęgniarka, a dla syna Igora (1951) życiową pasję stanowią konie.

Josef Holler zmarł 25 czerwca 1982 mając niecałe 79 lat. Jego żona Maria, która po okresie kariery pisarskiej także poświęciła się sztuce (gobeliny, koronki klockowe, art protis itp.) zmarła w roku 1999 w wieku 89 lat.