, ,

Konstanty Laszczka

Portret Konstantego Laszczki autorstwa Leona Wyczółkowskiego, ok. 1902 r.
Pastel na kartonie. Wym. 122×112 cm.

Promotorzy: ASP Kraków

Konstanty Laszczka urodził się 3 września 1865 roku w Makowcu Dużym na Mazowszu. Uczęszczał do szkoły podstawowej w Dobrem – miejscowość kultywuje dziś pamięć o swoim rodaku, wielkim rzeźbiarzu i pedagogu. Na początku edukacji artysta związany był z Warszawą, gdzie kształcił się w prywatnej szkole rzeźby Jana Kryńskiego i pokazywał swoje prace na wystawach organizowanych przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Za zaprezentowaną w 1891 roku rzeźbę otrzymał pierwszą nagrodę, uzyskując tym samym stypendium na wyjazd do Paryża. Kontynuując studia w paryskich, renomowanych uczelniach, Konstanty Laszczka zaprzyjaźnił się m.in. z – przebywającymi w tym okresie w stolicy Francji – Stanisławem Wyspiańskim i Józefem Mehofferem, co miało duże znaczenie dla jego późniejszej kariery w Krakowie.

Konstanty Laszczka, wybitny polski rzeźbiarz, nie studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, ale był jej znakomitym pedagogiem, a w latach 1911-1912 i 1929-1930 pełnił zaszczytną godność rektora Matejkowskiej uczelni. Zaproszony w 1899 roku do reformowanej przez Juliana Fałata Akademii, związał się z nią na stałe. Pracował tutaj oraz uczył młodych adeptów rzeźbiarstwa przez 35 lat.

Oeuvre Konstantego Laszczki zawiera elementy naszej historii, choćby poprzez utrwalenie w rzeźbach i płaskorzeźbach portretowych wyjątkowych postaci, takich jak: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Stefan Batory, Józef Piłsudski, Józef Sowiński…

Prof. Stanisław Tabisz
Rektor ASP w Krakowie
Kraków, październik 2016

Kalendarium życia i twórczości Konstantego Laszczki

Kliknij więcej aby zobaczyć kalendarium:

3 września 1865

Przychodzi na świat we wsi Makowiec Duży na Mazowszu jako jedno z ośmiorga dzieci Antoniego Laszczki i Katarzyny z Kupców; na chrzcie otrzymuje imię Konstanty.

Lata 70. XIX wieku

Uczęszcza do szkoły powszechnej w Dobrem, gdzie przyjaźni się z Franciszkiem Zychem, ojcem Jana Zycha, późniejszego dyrektora szkoły i inicjatora powstania Społecznego Muzeum Konstantego Laszczki w Dobrem.

1885

Dzięki protekcji rodziny Ostrowskich, właścicieli ziemskich, zainteresowanych rozwojem jego talentu rzeźbiarskiego, wyjeżdża na naukę do Warszawy.

1885-1890

Uczy się w pracowni rzeźbiarza Jana Kryńskiego w Warszawie przy ulicy Wilczej 57.

1890-1891

Po śmierci Jana Kryńskiego kontynuuje naukę u Ludwika Pyrowicza.

1891

Bierze udział w konkursie rzeźbiarskim ogłoszonym przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, zdobywa pierwszą nagrodę i otrzymuje stypendium z fundacji Ignacego Ciszewskiego, które umożliwia mu dalsze studia w Paryżu.

1891-1892

Uczęszcza do prywatnej szkoły artystycznej Académie Julian w Paryżu, gdzie kształci się pod kierunkiem prof. Antonina Mercie.

1892-1896

Studiuje w paryskiej École Nationale et Spéciale des Beaux-Arts w pracowni prof. Alexandra Falguière’a oraz przez pewien czas w pracowni prof. Jeana Leona Gérome’a.

1894

Bierze udział w Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie, gdzie prezentuje rzeźbę Skończona pieśń; na wystawie eksponowany jest także obraz Portret rzeźbiarza [Konstantego Laszczki], namalowany przez Józefa Mehoffera w paryskiej pracowni; dzieło to zdobywa złoty medal.

1896

W Paryżu rzeźbi pierwszą wersję Wodnika (Topielca, Demona), ta słynna praca będzie miała jeszcze kilka wersji i powtórzeń.

Luty 1986

Bierze udział w konkursie rzeźbiarskim Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, otrzymuje pierwszą nagrodę za rzeźbę Zima; równocześnie na wystawie w Zachęcie prezentuje dzieło Opuszczony entuzjastycznie oceniane przez krytykę.

Czerwiec 1896

Wraca z Paryża do Warszawy, zatrzymując się na krótko w Wiedniu.

1897

Wstępuje w związek małżeński z Marianną Heleną Alojzą Strońską, córką Marii Chrzanowskiej i Antoniego Strońskiego.

1898

Przychodzi na świat syn Bogdan (1898-1977), legionista, architekt i miłośnik Tatr; swoimi projektami wspierał wiele monumentalnych realizacji ojca.

1897-1899

Przebywając w Warszawie pracuje jako nauczyciel rysunku i modelowania w szkole Edwarda Aleksandra Ronthalera, prowadzi też lekcje rysunku na pensji Anieli Hoene–Przesmyckiej, realizuje zamówienia na rzeźbę sepulkralną i płyty nagrobne.

1899

Zostaje powołany przez Juliana Fałata na stanowisko prowizorycznego nauczyciela rzeźby w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie.

1900

Rodzi się drugi syn Czesław (1900-1985), legionista, lekarz, znany specjalista w zakresie chorób płuc.

1 października 1900

Otrzymuje nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1901-1906

Regularnie wyjeżdża na Podhale, początkowo do Poronina, a następnie do Zakopanego, rzeźbi wizerunki górali, wraz z Wyczółkowskim odbywa wycieczki górskie i maluje w plenerach tatrzańskich.

1902

Rzeźbi popiersie Marii Fałatowej, zakupione do wiedeńskiej Österreichische Galerie Belvedere po wystawach Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” w Pradze i Wiedniu Na świat przychodzi córka Jadwiga (1902-1983), absolwentka prawa, harcmi-strzyni ZHP.

1902-1910

Współpracuje z działem ceramiki artystycznej w Fabryce Niedźwieckiego na Dębnikach.

1903

Rysuje karykatury profesorów ASP, które ukazują się na łamach „Liberum Veto”.

1904

Otrzymuje brązowy medal za rzeźbę Young poet (Popiersie Wacława Rolicz-Liedera) prezentowaną na wystawie w St. Louis. Spędza wakacje w majątku Jaropowce na Ukrainie, zarządzanym przez krewnego żony, Antoniego Chrzanowskiego.

Na Wystawie Jubileuszowej TPSP w Pałacu Sztuki, w tzw. świetlicy bolesławowskiej, projektu Stanisława Wyspiańskiego, pokazuje m.in. rzeźbę Wodnik.

1905

Zostaje profesorem zwyczajnym Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Uczestniczy w Wystawie Nowożytnych Tkanin i Wyrobów Ceramicznych w Krakowie Rodzi się najmłodsza córka Janina (1905— 1979), w przyszłości nauczycielka, oraz podobnie jak jej starsza siostra, harcmistrzyni ZHP.

1906-1908

Należy do ugrupowania Wiedeńskiej Secesji.

1910

Uczestniczy w IX Biennale w Wenecji.

1910-1912

Pełni funkcję Prezesa Stowarzyszenia „Rzeźba”.

1911

Traci żonę, która umiera w młodym wieku, osierociwszy czwórkę dzieci

1911-1912

Pełni funkcję rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, jednocześnie rozpoczyna prowadzenie dodatkowych kursów ciosania w kamieniu i odlewania w gipsie.

1913

Otrzymuje austriacki order Żelaznej Korony III klasy za działalność artystyczną.

1914

Wspiera finansowo Legiony Polskie, przebywa czasowo w Wiedniu.

1916

Rzeźbi popiersie Józefa Piłsudskiego, do tematu powracać będzie jeszcze kilkakrotnie, szczególnie w latach trzydziestych.

1921

Uczestniczy w wystawie Salon de la Société Nationale des Beaux-Arts w Paryżu, prezentując przede wszystkim marmurowe popiersia kobiece.

Jest jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy Sztuka Rodzima

1923

W Poznaniu odbywa się indywidualna wystawa twórczości artysty.

Zostaje odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą za zasługi na polu sztuki.

1923-1927

Współpracuje z fabryką „Hydraulika” w Skawinie, wykonując projekty ceramiki.

1925

Uzyskuje kredyt na budowę pieca ceramicznego dla studentów krakowskiej ASP, ze środków własnych doposażą pracownię ceramiczną.

1926-1927

Rzeźbi tablice pamiątkowe poświęcone profesorom ASP: Stanisławowi Wyspiańskiemu i Janowi Stanisławskiemu, umieszczone w Gmachu Głównym uczelni.

1927

Ukazują się Gawędy z uczniami, będące cyklem wykładów dla studentów ASP.

W Bydgoszczy odsłonięty zostaje pomnik.

Henryka Sienkiewicza, dzieło artysty.

1928

Opracowuje podręcznik dla studentów Ceramika artystyczna. Krótkie wiadomości techniczne. Do użytku szkół przemysłowych i artystów.

W Czarkowach nad Nidą odsłonięty zostaje pomnik autorstwa Laszczki Na polu chwały.

1929

Na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu otrzymuje złoty medal za całokształt twórczości.

Odsłonięcie w Kołomyi kolejnego dzieła artysty, pomnika Marszałka Piłsudskiego.

1929-1931

Przez dwie kolejne roczne kadencje pełni funkcję rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1935

W wieku 70 lat przechodzi na emeryturę.

1936

Na wniosek profesorów ASP otrzymuje tytuł profesora honorowego i możliwość zachowania pracowni na terenie uczelni.

Odwiedza nowo powstały budynek szkoły w Dobrem, do której przekazuje swoje rzeźby i pamiątki, co stanie się zaczątkiem Społecznego Muzeum Konstantego Laszczki w Dobrem.

1937

Odsłonięcie w Wiśle dzieła artysty, pomnika U źródeł Wisły.

Otrzymuje dyplom honorowy TZSP Warszawa za działalność w zakresie rzeźby oraz Złoty Wawrzyn Akademicki za zasługi dla sztuki, przyznany przez Polską Akademię Literatury.

1938

Przeprowadza się do Domu pod Żubrem przy ulicy Komorowskiego 7, zaprojektowanego przez jego syna Bogdana, gdzie ma własną pracownię rzeźbiarską.

1939

Granitowa wersja rzeźby Opuszczony prezentowana jest na światowej wystawie w Nowym Jorku; pozostaje w zbiorach Muzeum Polskiego w Chicago.

1939-1942

Wykonuje małe formy rzeźbiarskie o motywach egipskich i bliskowschodnich, maluje cykl akwarel z Salwatora.

1948

Ukazuje się książka Keramos jego autorstwa.

1955

Otrzymuje Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

23 marca 1956

Umiera w Krakowie i zostaje pochowany w grobowcu rodzinnym Laszczków na Cmentarzu Rakowickim.

Portret K. Laszczki w wykonaniu Leona Wyczółkowskiego, 1905 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
Leon Wyczołkowski, Autoportret z Konstantym Laszczką, ok. 1900. olej na płótnie, 70 x 94 cm. Muzeum Narodowe w Krakowie.

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

/Autor
,

Józef Holler

Promotorzy: Anna i Artur Bober

Urodził się 14 listopada 1903 r. w Czeskich Budziejowicach.

Ojciec był właścicielem gospody, matka pochodziła z Dolnej Austrii. Rodzina liczyła siedmioro dzieci, dwoje najstarszych wcześnie zmarło. Wśród piątki rodzeństwa znalazły się trzy dziewczynki i dwóch chłopców. Josef był drugim w kolejności najmłodszym dzieckiem.

Jego dzieciństwo obfitowało w dramatyczne wydarzenia i zrządzenia losu. Jako dziecko dwukrotnie uniknął śmierci. Pierwszy raz, gdy bawił się na drodze, przejechał go powóz pocztowy. Leżał między końmi, a kołami powozu – nic się mu jednak nie stało. Po raz drugi, gdy wpadł do mechanizmu napędowego młyna, skąd młynarz wyciągnął go za pomocą haka.

Po wybuchu I. wojny światowej ojciec został powołany do wojska i walczył na froncie włoskim, gdzie zginął. Niestety jeszcze w trakcie wojny zmarła także jego matka. Sieroty musiały same zadbać o siebie (starsze siostry) przy wsparciu zakonnic. Josef w okresie tym miał jedne jedyne połatane spodnie i wojskowa bluzę. Z powodu braku środków finansowych po ukończeniu szkoły podstawowej mógł kontynuować naukę wyłącznie w instytucie pedagogicznym. Po jego ukończeniu uczył w wioskach południowych Czech.

Od małego ciągle coś rysował. To było jego wielką pasją. I nie miało przy tym znaczenia, czy malował portrety stałych bywalców gospody, czy widoczki na zamówienie ludzi. Także doskonale biegał. Jednak w tamtych czasach nauczyciel nie mógł aktywnie uprawiać sportu. Dlatego trenował w tajemnicy. W niedziele jeździł do Pragi, gdzie w barwach klubu atletycznego SK Slavia Praha jako sprinter brał udział w zawodach . Należał do elity czechosłowackiej reprezentacji. Podczas zawodów atletycznych poznał swoją żonę Marię, która pochodziła z bogatej rodziny.

Wkrótce potem przeniósł się do Pragi, gdzie pracując rozpoczął studia na Akademii u profesora Kratochvíla. Jego żona Maria pisała powieści. Dużą popularnością cieszyła się „Kamienna tarka”, „Chłodny poranek” i inne. Pod pseudonimem Gita Šponarová pisała także tzw. „piękne powieści“ dla czasopism. Z tego utrzymywała całą rodzinę, gdy Josef w roku 1946 wyjechał do Paryża, gdzie studiował na École des Beaux Arts i École des Arts Décoratifs u profesorów Cami i Desnoyera.

Po powrocie z Paryża ukończył Akademię Sztuk Pięknych u profesora Silovskiego i otrzymał dyplom malarza akademickiego. Po ukończeniu studiów pracował krótko dla narodowego funduszu zabytków sztuki, a następnie jako dyrektor Szkoły Sztuki Użytkowej w mieście Uherské Hradište.

W roku 1956 dzięki pomocy swych paryskich przyjaciół jeszcze z czasów studiów otrzymał stanowisko eksperta ds. wychowania audiowizualnego UNESCO w Afryce. W ciągu ośmiu lat odwiedził wiele krajów Afryki (Egipt, Mali, Algierię itd.), gdzie poza działalnością eksperta także tworzył. Po powrocie do Czech, już jako emeryt, pod wpływem syna Igora poświęcił się rysunkowi i malowaniu koni.

Syn Petr (1936) mieszka we Francji. Jest absolwentem Wydziału Teatralnego Akademii Muzycznej [DAMU] i zajmuje się aktorstwem. Córka Brigita (1938) mieszka w USA i jako absolwentka Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej [UPRUM] i dalszych studiów w USA zajęła się sztuką tekstylną, a później także malarstwem. Uczy i nadal aktywnie tworzy. Córka Tamara (1949) pracowała jako pielęgniarka, a dla syna Igora (1951) życiową pasję stanowią konie.

Josef Holler zmarł 25 czerwca 1982 mając niecałe 79 lat. Jego żona Maria, która po okresie kariery pisarskiej także poświęciła się sztuce (gobeliny, koronki klockowe, art protis itp.) zmarła w roku 1999 w wieku 89 lat.

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

Kto wygra?, olej na płótnie, 76 × 55 cm
Na padoku, tempera na papierze,
58 × 37cm
Przed startem, akwarela, 29,5 x 21 cm
Droga na padok, akwarela, 38 × 26cm
Igraszki na pastwisku, akwarela,
20 × 10cm
Portret orientalny, olej na płótnie, 65 × 92 cm
Kredka kolorowa / pastel, 43,5 x 28,5 cm
/Autor
,

Jan Raszka

Promotorzy: Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie

W zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego znajdują się dwa gipsowe modele pomników konnych autorstwa Jana Floriana Raszki (1871-1945), rzeźbiarza, medaliera, malarza, pedagoga związanego ze Śląskiem Cieszyńskim i Krakowem.

Ich twórca pochodził z Ropicy k. Cieszyna (obecnie Republika Czeska), kształcił się m.in. w Cieszynie i tu, w latach nauki gimnazjalnej, protektorem uzdolnionego artystycznie młodzieńca został generalny zarządca dóbr arcyksięcia Fryderyka Habsburga na Śląsku (tzw. Komory Cieszyńskiej) – Rudolf Ritter von Walcher Uysdal.

Dzięki niemu przyszły artysta poznał osobiście w 1891 r. brata arcyksięcia Fryderyka – arcyksięcia Eugeniusza, który w latach 1888-1891 przebywał w Cieszynie jako komendant miejscowego garnizonu. Spotkanie to zaowocowało wykonaniem popiersia arcyksięcia, zaś dzieło zyskało uznanie Eugeniusza Habsburga.

Dzięki niemu Raszka otrzymał stypendium umożliwiające podjęcie nauki w ASP w Wiedniu (1892-1899). W okresie studiów przyszły rzeźbiarz stworzył pierwsze portrety konne: samego Walchera oraz arcyksięcia Eugeniusza. Brązowy odlew pomnika Habsburga został wykonany dla siostry arcyksięcia – królowej Hiszpanii Marii Krystyny, natomiast w zbiorach cieszyńskiego muzeum znalazło się gipsowe bozzetto z 1898 r.

Pomników konnych w twórczości Raszki było znacznie więcej.

Wśród nich można znaleźć zarówno rzeźby konne znaczących osobistości, jak i projekty konnych statuetek jako nagród cesarskich w krakowskich wojskowych konkursach hippicznych.

Cezurę w życiorysie i twórczości rzeźbiarza stanowiły lata I wojny światowej. Wówczas zgłosił się do służby w Legionach Polskich (od 1916 r. do 1917 r.). Wtedy też (w 1916 r.) po raz pierwszy sportretował Józefa Piłsudskiego, którego poznał jeszcze przed wojną w Krakowie. Marszałka, z którym połączyła go przyjaźń, uwieczniał wielokrotnie, głównie w formie popiersi, zaś prace nad pomnikiem naczelnika państwa podejmował w latach 30. XX w.

Około 1935-37 r. powstał model konnego pomnika Piłsudskiego, który – wraz z bozzettem wspomnianego posągu arcyksięcia Eugeniusza – trafił do cieszyńskich zbiorów w 1976 r. Pierwotnie uważano, iż jest to projekt niezrealizowanego pomnika marszałka Piłsudskiego w Katowicach.

Niestety informacja o udziale Raszki w 1936 r. w konkursie na ten monument nie została potwierdzona. Projekt doczekał się jednak realizacji w innym miejscu i czasie. Według tegoż modelu wzniesiono z inicjatywy Związku Piłsudczyków brązowy pomnik Marszałka na Placu Litewskim w Lublinie (odsłonięty 10.11.2001 r.). Jego model realizacyjny wykonał Krzysztof Skóra z Chełma, odlew zrealizował Tomasz Zwoliński z Iłży.

Obecnie oba bozzetta pomników konnych – arcyksięcia Eugeniusza i Józefa Piłsudskiego – możemy zaprezentować nie tylko w ich gipsowej, odrestaurowanej formie, ale również w brązowych odlewach, które powstały dzięki pasji i finansowemu zaangażowaniu pan Artura Bobera i Spółki Bober Team w Ochabach.

Autor: Katarzyna Jarmuł-Niemczyk
źródło: Pomniki konne Jana Floriana Raszki w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

/Autor
,

Anna Dębska

Promotorzy: Lucyna i Tomasz Gołąb

Urodzona 4 sierpnia 1927 roku w Warszawie. Zmarła 16 maja 2014 w Łazach.

Polska rzeźbiarka, zajmująca się rzeźbami zwierząt. Właścicielka hodowli koni arabskich. Mieszkała m.in. w Łazach Starych w gminie Łochów.

Studiowała 1949-1953 na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowniach profesorów Tadeusza Breyera i Mariana Wnuka. Studia ukończyła w roku 1954. Po ukończeniu studiów zajęła się rzeźbą postaci zwierząt, szczególnie koni. Od roku 1955 uczestniczyła w wystawach w kraju i za granicą.

W roku 1979 wyjechała do Stanów Zjednoczonych i pozostała w Kalifornii do roku 1995. Po powrocie zamieszkała na stałe w Łazach, gdzie stworzyła stadninę koni wyścigowych. Jej córką jest Joanna Waliszewska, również znakomita rzeźbiarka, krytyk sztuki, pisarka; wnuczką jest Aleksandra Waliszewska – malarka.

Rzeźby Anny Dębskiej znajdują się m.in.:

  • na dziedzińcu Prezydium Stołecznej Rady Narodowej w Warszawie, 1962;
  • w Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, 1965, 1966, 1969, 1971;
  • przed Zamkiem Książąt Pomorskich w Słupsku, 1966;
  • w Parku Zdrojowym w Busku-Zdroju, 1967;
  • koło hotelu „Cracovia” w Krakowie, 1968;
  • na placu Dickensa w Warszawie, 1971;
  • w ośrodku sanatoryjnym dla dzieci w Zbójnej Górze koło Warszawy, 1973;
  • w sanatorium w Szczawnicy, 1973;
  • na Starym Mieście w Warszawie, 1973;
  • w parku Sempione w Mediolanie, 1973;
  • przy ul. Grójeckiej na warszawskiej Ochocie;
  • a także w zbiorach muzealnych w Warszawie, Krakowie, Szczecinie, Słupsku, Bydgoszczy, Zielonej Górze, Opolu i Częstochowie.
(…) prace i szkice Anny Dębskiej oszałamiają swoją bezpośredniością. Jej styl i technika nie mają żadnego odpowiednika w rzeźbie. Poszukując jakiejś analogii do prac tej artystki przeszedłem myślą wstecz, cofając się do różnych epok. Zatrzymałem się dopiero w epoce paleolitycznej. Tam dostrzec można pewne reministencje. Ale różni się od artysty paleolitycznego, gdyż daje nam zjawisko + ideę. Ze świętą pasją daje własną wizję zwykłego życia cielaków, wilczków, lisków…

Wzrusza nas emocją swego widzenia uroków i urody życia.
Xawery Dunikowski

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

/Autor
,

Józef Brandt

Bolesław Szańkowski, Portret Józefa Brandta, 1910. Muzeum Narodowe w Warszawie

Promotorzy: Piotr Kopszak

Józef Brandt uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich malarzy batalistów.

Naukę rozpoczął w Warszawie pod okiem Juliusza Kossaka.

Mieszkał i tworzył poza krajem, ale zawsze podkreślał swoją polskość, a obrazy podpisywał często „Józef Brandt z Warszawy”.

Konie w galopie, rozpędzone bryki, wyjazdy na polowania i powroty z łowów. Kozacy w stepie, malownicze ataki husarii.

Zwiady, czaty i bitwy – to najczęstsze motywy twórczości Józefa Brandta. Ruch, zgiełk i pozorny chaos.

Elegancka, złotobrązowa i ciepła kolorystyka łagodząca drapieżność ekspresji.

Obrazy Brandta są jak utwór filmowy – tyle w nich akcji!

Są też jak dzieło muzyczne, bo oglądając je… „zda się słychać jęki, rżenie i tętent koni, huk strzelby, wrzaski bojowe” – jak pisał wielki admirator twórczości malarza Henryk Sienkiewicz.

Przejdź do wpisu o artyście w Legendach Polskiego Jeździectwa (kliknij)

Spot promocyjny wystawy pt. „Józef Brandt 1841–1915”. Muzeum Narodowe, Warszawa – 2018 r.

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

Luzak, podprowadzanie konia do bitwy. Muzeum Okręgowe, Bielsko-Biała
Pożegnanie (Kozak konia poił). 1867 r. Galeria Sztuki, Lwów.
Bitwa pod Wiedniem. 1873 r. Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa.
Powrót spod Wiednia (Tabor). 1869 r. Muzeum Sztuki, Łódź.
Na pastwisku. 1869 r. Braith-Mali Museum, Biberbach.
Lisowczycy Przed gospodą. 1870 r. Własność prywatna.
Powitanie stepu. 1874 r.
Kozak i dziewczyna przy studni. 1875 r. Muzeum Narodowe w Kielcach.
Kozak na koniu. MN, Warszawa.
Atak kawalerii. 1880 r. Własność prywatna.
Ucieczka w zimie. 1880 r. Własność prywatna.
Pojmanie na arkan. 1881 r. MN, Poznań.
Kozak na koniu. 1881 r. Własność prywatna.
Przed burzą. 1882 r. Muzeum Okręgowe, Toruń.
Spotkanie na moście. 1884 r. Muzeum Narodowe, Kraków.
Trudny przejazd. 1885 r. Własność prywatna.
Jarmark na Podolu. Ok. 1885 r. MN, Warszawa.
Buńczuczny. 1885 r. Muzeum Okręgowe, Toruń.
Lisowczycy (Strzelanie z łuku). 1885 r.
Fundacja Kościuszkowska w Nowym Jorku.
Powrót z targu. 1885 r. Własność prywatna.
Konie poniosły. 1885 r. Własność prywatna.
Popisy jeździeckie. Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.
Wesele kozackie. 1893 r. Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.
Powrót zwycięzców. Własność prywatna.
Bogurodzica. MN, Wrocław.
Kulik – szkic. Galeria miejska – Lenbachhaus w Monachium.
Pospolite ruszenie u brodu.
Orońsko – zagrody. MN, Warszawa.
Do widzenia.
Muzeum w Orońsku.
/Autor
,

Władysław Podkowiński

Autoportret. Olej na płótnie. 55 x 45 cm. Muzeum Śląskie, Katowice.

Promotorzy:

W latach 1880-1884 studiował pod kierunkiem Wojciecha Gersona w warszawskiej Klasie Rysunkowej a w latach 1885-86 w Akademii petersburskiej.

Od 1884 współpracował z warszawskimi czasopismami „Tygodnik Ilustrowany” i „Kłosy”. W 1889 wyjechał do Paryża, gdzie zapoznał się z impresjonizmem. Tam powstały jego pierwsze obrazy impresjonistyczne. W 1890 wrócił na stałe do Warszawy.

Malował pejzaże (Nowy Świat, Mokra Wieś 1892) i kompozycje figuralne (Dzieci w ogrodzie 1892), odznaczające się czystą, świetlistą gamą barwną, często o śmiałych zestawieniach kolorystycznych, a także portrety.

Na przełomie 1892 i 1893 pod wpływem przeżyć osobistych zwrocił się ku symbolizmowi, malując obrazy w ciemnym kolorycie, utrzymane w nastroju niesamowitości i fantastyki (Taniec szkieletów, Szał uniesień 1893).

Pod koniec 1894 nieuleczalnie chory Podkowiński namalował swój ostatni obraz Marsz żałobny Chopina.

Źródło: www.pinakoteka.zascianek.pl

Przejdź do wpisu o artyście w Legendach Polskiego Jeździectwa (kliknij)

Portret własny artysty 1892.

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

Szał (szkic), 1894 r. MN, Warszawa.
Szał, 1894 r. MNK.
Piwniczy (Klucznik). MN, Warszawa.
Strzelec konny. Akwarela.
Na wyścigach
Konwalia, 1892 r. MNK.
Na placu Trzech Krzyży, 1887 r.
Wyjazd na polowanie, 1888 r.
W Paryżu nad Sekwaną, 1889 r.
Wystawa Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, 1889 r. MNK.
Dziewczynka na tle ogrodu (Bronisia), 1891 r.
Łubin w słońcu, 1891 r. MNK.
Ulica Nowy Świat w Warszawie w dzień letni, 1892 r. MN, Warszawa.
Ulica Nowy Świat w Warszawie w dzień zimowy, 1892 r. MNK.
W ogrodzie przy klombie. MN, Poznań.
Ulica w Siennicy, 1891 r. MN, Warszawa.
Mokra Wieś, 1892 r. MN, Poznań.
W ogrodzie. Ok. 1892.
Muzeum Śląskie, Katowice.
Dzieci w ogrodzie, 1892 r. MN, Warszawa.
Powrót ze spaceru (Spotkanie), 1892 r. Muzeum Śląskie, Wrocław.
Portret kobiety (Aleksandra z Ośniałowskich Kordzikowska).
MN, Warszawa.
Strumień między drzewami, 1893 r.
MN, Warszawie.
Psiarczyk. Własność prywatna.
Studium szkieletu, 1892 r.
Dziewczynka z obręczą, 1894 r.
MNe, Poznań.
Jezioro w parku, 1894 r.
Zakątek (Bróg), 1894 r.
Tancerka, 1894 r.
Marsz żałobny Chopina, 1894 r. MNK.
/Autor
,

Piotr Michałowski

Promotorzy:

Główny przedstawiciel romantyzmu w malarstwie polskim. Studiował na uniwersytecie w Krakowie (1815-20) i w Getyndze (1821-23) nauki matematyczno-przyrodnicze, ekonomiczne i humanistyczne. 1823-30 kierował organizacją hutnictwa w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w Warszawie.

W czasie powstania listopadowego kierował produkcją broni i amunicji.

Do 1832, w okresie twórczości amatorskiej, wykonywał głównie rysunki i akwarele pod wpływem Aleksandra Orłowskiego i C. J. Verneta. 1832-35 w Paryżu, gdzie uczył się w pracowni N. T. Charleta i studiował w muzeach dzieła malarzy hiszpańskich (zwłaszcza Velazqueza), holenderskich i flamandzkich.

W studiach nad anatomią konia widoczny jest wpływ Th. Gericaulta. 1835 w Anglii, następnie wrócił do Krakowa, gdzie (1848-53) był prezesem Rady Administracyjnej. W tym czasie rozwinął w pełni twórczość artystyczną, a podczas częstych podróży zagranicznych – studia muzealne.

Ze szczególnym zamiłowaniem rysował i malował (olejno i akwarelą) konie, zaprzęgi, dyliżanse, bydło domowe. Tworzył pełne dynamiki sceny batalistyczne z wojen napoleońskich (kilka wersji bitwy pod Somosierrą) i z powstania listopadowego. Bedąc pod urokiem postaci Napoleona malował wielokrotnie jego portret konny i rzeźbił projekt pomnika. Malował portrety wodzów, np. Stefana Czarnieckiego, Karola Kniaziewicza. Twórca realistycznych, pełnych głębokiego wyrazu, portretów rodziny (zwłaszcza dzieci) i przyjaciół oraz znakomitych studiów głów chłopskich (Seńko 1946-48); wybitny kolorysta; jego kompozycje odznaczają się świtnym, śmiałym rysunkiem, syntetyczną formą i swobodą techniki malarskiej (operował szerokimi pociągnięciami pędzla). W twórczości Michałowskiego zaznaczyła się siła poetycznego odczucia natury i człowieka, dynamizm i żarliwość patrioty romantyka.

Na podstawie Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1975

Przejdź do wpisu o artyście w Legendach Polskiego Jeździectwa (kliknij)

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

Huzar hanowerski na koniu
1822 (?). Akwarela na szkicu ołówkowym. 27,5 x 20 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Maksymilian Oborski na koniu
Olej na płótnie. 89 x 62 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Wjazd Bolesława Chrobrego do Kijowa
Ok.1824-30. Olej na płótnie. 33,5 x 48 cm.
Muzeum Narodowe w Warszawie.
Krakusi
Olej na płótnie. 60 x 90 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Dyliżans francuski
1832-1835. Akwarela i ołówek na papierze. 38,5 x 54 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Błękitni huzarzy
olej na płótnie. 49 x 63,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Oddział huzarów austriackich
Po 1850. Olej na płótnie. 29 x 43,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Somosierra
1835-1837. Olej na płótnie. 65,5 x 81 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Szarża w wąwozie Somosierra
Ok. 1837. Olej na płótnie. 81 x 65,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Bitwa pod Somosierrą
Po 1844. Olej na tekturze. 50,5 x 44 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Bitwa
Olej na płótnie. 57,5 x 87 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Generał Dwernicki na czele 2 pułku ułanów
Ok. 1840. Olej na płótnie. 74 x 117 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Przejazd artylerii przez rzekę
Ok. 1844. Olej na płótnie. 69,3 x 90 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Hetman Stefan Czarniecki na koniu
Ok. 1845. Olej na płótnie. 76 x 59 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Napoleon na koniu
Przed 1846. 67,5 x 55 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Kiełznanie konia
?. Akwarela. 51 x 67,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie (depozyt prywatny).
Woźnica z końmi
1844-1846. Akwarela na szkicu ołówkowym. 39,7 x 59,2 cm.
Muzeum Narodowew w Krakowie.
Koń Obeian
1840-1848. Akwarela na szkicu ołóekowym. 37,7 x 55,2 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Dwa zaprzęgi
1844-1846. Olej na płótnie. 45,5 x 54,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Konie u żłobu
1845-1846. Akwarela i ołówek na papierze. 22 x 27 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Stajenny kiełznający perszerony
1845-1848. Akwarela na papierze. 31,6 x 49,2 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Hetman Stanisław Jabłonowski.
Przed 1846. Akwarela. 51,6 x 41,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Studium głowy końskiej.
1846 (?). Olej na płótnie. 94 x 72 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Stajenny z koniem
Ok. 1846. Olej na płótnie. 94 x 72,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Rycerz na gniadym koniu
?. Olej na plótnie. 86,5 x 62 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Autoportret (?) na koniu.
1850-1855. Akwarela. 50 x 42,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Amazonka
?. Olej na płótnie. 53 x 40,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Mohort
1852-1855. Akwarela i ołówek na papierze. 61 x 46,5 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Konny pocztylion
1832-35. Olej na płótnie. 46 x 53 cm.
Muzeum Narodowe w Krakowie.
Portret Władysława Sanguszki
Ok. 1840. Akwarela na papierze.
Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
/Autor
,

Andre Pater

Oficjalna strona: www.andrepater.com

Promotorzy: Bober Team Non Profit – Polska Cyfrowa Biblioteka Jeździecka

Artysta malarz—specjalność malarstwo sportowe (hipika) i malarstwo rodzajowe.

Urodzony we Wrocławiu w 1953 jako Andrzej Pater, wyrasta w Krakowie i tam kończy studia na Akademii Sztuk Pięknych. Od 1981, mieszka i tworzy w Stanach Zjednoczonych, a od 1988, w słynącym z hodowli koni pełnej krwi, regionie Bluegrass stanu Kentucky.

Od wczesnych obrazów przedstawiających konie arabskie w znakomitych polskich stadninach, poprzez obrazy orientalistyczne, do dynamicznych sportów hipicznych: polo, polowanie par force, wyścigi na torze i WKKW, inspiracją malarską dla Patera zawsze był koń.

Jednym z bardziej prestiżowych projektów artysty jest dwanaście portretów dżokeji dla toru wyścigowego Keeneland. Szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje, inspirowany polskimi tradycjami szlacheckimi „Kulig.” A Indianie z Wielkich Równin, głównie plemienia Wron, to temat jego najnowszych artystycznych poszukiwań i realizacji.

Wśród wielu wystaw zbiorowych i indywidualnych, dwie wystawy autorskie, w Cross Gate Gallery w Lexington w stanie Kentucky (1998) i w Sladmore Gallery (2002) w Londynie, zapisały się w katalogach aukcyjnych i kronice towarzyskiej. Prezentowane tam prace zostały w całości wykupione już przed wernisażem, ku konsternacji zaproszonych gości. Pater ma również na swoim koncie cztery wystawy retrospektywne, w tym trzy muzealne. Ostatnia i największa, jak dotąd, odbyła się w Headley-Whitney Museum jesienią 2019.

W tym samym czasie, nakładem wydawnictwa Fincastle Publishing ukazał się pierwszy album prac wybranych pt. A Matter of Light, The Art of Andre Pater z esejem pióra Lorian Peralta-Ramos i słowem wstępnym Księcia Devonshire. Album został finalistą nagrody Next Generation Indie Book Awards.

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Andre Pater. Amerykańska podróż | FILM

Andre Pater jest światowej sławy polsko-amerykańskim artystą szczególnie znanym z malowania koni. Obecnie mieszka w Lexington w stanie Kentucky, „Światowej Stolicy Konia”. Zabiera nas w podróż z Polski do współczesności i tego, jakim artystą jest dzisiaj.

Czytaj więcej…

Galop, 1977.:

Galop, 1977.

Jeden z pierwszych obrazów Andre Patera, znajdujący się obecnie w zbiorach BoberTeam Sp. z o.o.

Ekspertyza

Ekspertyza_opt

Experts Report

EN-Ekspertyza-2

Wybrane prace:

/Autor
,

Juliusz Kossak

Promotorzy: Kasia i Andre Pater

Urodził się w 29.10.1824 roku, Nowym Wiśniczu. Zmarł w Krakowie, w 03.02.1899 r.

Ojciec Wojciecha Kossaka. Znakomity akwarelista.

Podróżując po Wołyniu, Podolu i Ukrainie malował stadniny, polowania i podobizny koni. W 1853-56 przebywał w Warszawie, od 1856 w Paryżu (zaprzyjaźnił się z H. Vernetem).

W 1861 wrócił do kraju, od 1862 był kierownikiem artystycznym „Tygodnika Ilustrowanego”. W 1867-68 w Monachium pracował z Józefem Brandtem. Od 1872 członek Akademii Umiejętności.

Malował sceny batalistyczne, historyczno-rodzjowe, rodzajowe oraz jeźdźców w ujęciu portretowym, rysował karykatury. Głównym tematem jego prac był koń. Główne dzieła: Mohort prezentujący stadninę (1858), Wyjazd na polowanie (1876), Odsiecz Smoleńska (1879), ilustracje do poematów Wicentego Pola i Trylogii Henryka Sienkiewicza.

Na podstawie Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1974

Przejdź do wpisu o artyście w Legendach Polskiego Jeździectwa (kliknij)

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

Maurycy Potocki na polowaniu.
1845 r. MN, Warszawa.
Potyczka. 1855 r. MN, Kraków.
Lisowczyk. 1860 r. MN, Warszawa.
Berek Joselewicz pod Kockiem.
Mohort prezentujący stadninę księciu Józefowi Poniatowskiemu. MN, Warszawa.
Krakowiak na koniu z luzakiem.
MN, Warszawa.
Tomasz Łubieński pod Wagram
w roku 1809.
Szarża krakusów na Rosjan w Proszowicach. Muzeum Sztuki, Łódź.
W stajni (Konie kozackie). MN, Warszawa.
Eustachy Erazm Sanguszko w mundurze kawalerii narodowej (1794). Muzeum Okręgowe, Tarnów.
Portret konny generała Ignacego Kruszewskiego. Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu
Farys. MN, Kraków.
Farys. MN, Warszawa.
Rekonesans w Hiszpanii. MN, Kraków.
Bitwa pod Ostrołęką.
Muzeum Okręgowe, Toruń.
Czarniecki pod Kołdyngą.
1875 r. Muzeum Pomorza Środkowego, Słupsk.
Portret księcia Józefa na koniu.
Muzeum w Łańcucie.
Portret Tadeusza Kościuszki.
Muzeum w Łańcucie.
Luzak huzarski.
Biblioteka PAN, Kraków.
Luzak ułański.
Biblioteka PAN, Kraków.
Napad wilków na sanie w czwórkę koni
Własność prywatna.
Polowanie stepowe na wilka.
Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz.
Hetman Chodkiewicz pod Kircholmem.
Muzeum Okręgowe, Toruń.
Rotmistrz chorągwi pancernej.
Muzeum Narodowe, Kraków.
Stadnina na Podolu. MN, Kraków.
Stadnina. MN, Kraków.
Jan Gniewosz w bitwie pod Pskowem w roku 1580. Klisza w MN, Warszawa.
Krzysztof Gniewosz ginący w obronie chorągwi pod Chocimem.
Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa.
Adam Mickiewicz z Sadykiem Paszą w Turcji. MN, Poznań.
Kupiec żydowski ujeżdżający konie na jarmarku.
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
/Autor
,

Andrzej Novak-Zempliński

Promotorzy:

Urodził się 3 stycznia 1949 w Olsztynie.

Artysta plastyk, absolwent Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Uprawia malarstwo sztalugowe, ale również zajmuje się projektowaniem architektonicznym, konserwacją architektury zabytkowej i założeń ogrodowych.
Od 1980 roku zajmuje się odbudową i utrzymaniem zabytkowego zespołu dworskiego w Tułowicach, za którą to pracę otrzymał Nagrodę I Stopnia Ministra Kultury i Sztuki w 1998 roku oraz najbardziej prestiżową nagrodę europejską w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego – Medal Europa Nostra w 1999 roku.

Dziedzictwo kulturowe polskiego dworu i tradycja ziemiańska jest głównym tematem zainteresowań kolekcjonerskich Andrzeja Novák-Zemplińskiego, głównie na rzecz wyposażenia zabytkowych wnętrz tułowickiego dworu, ale szczególną częścią tych zbiorów jest unikalna kolekcja dworskich pojazdów konnych, uprzęży i akcesoriów zaprzęgowych.

Jednym z tematów bogatej twórczości ANZ były portrety janowskich arabów, malowanych na specjalne zamówienia ich nowych właścicieli. Sam ogier Bask doczekał się trzech portretów tego artysty.

Przejdź do wpisu o artyście w Legendach Polskiego Jeździectwa (kliknij)

„Ogier Ofir”

Andrzej Novak-Zempliński – Legendy Polskiego Jeździectwa

Powiązane materiały w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Wybrane prace:

„Lipton” – 2015
„Skowronek w Antoninach” – 2004
„Przed wyjazdem” – 2001
„Szarlatan ” – ogier pełnej krwi, 1998
„Pałac w Malinie” – 1998
„Przed zajazdem w Paprotni” – 2014
„The Cob – Patches” 1998
„Huntery na pastwisku” – 2000
„Arctic” – derbista 1998
„Royal Atheena i In Awe” – 2004
„W Arkadii” – 1992
„Czas obroku” – 2002
„Pochód Lisowczyków” – 2014
„Jarmark w Sławkowie 1915” – 2004
„Carewicz” – ogier p. krwi, 2004
„Europejczyk” – ogier arabski, 1996
„Wojsław” – ogier arabski, 1993
„Cable Cowboy” – ogier arabski, 1990
„Wilejka” – klacz arabska, 2000
„W stajni” – 1998
„Araby w Chile” – 2008
„W Schonbrunn Park” – 2003
„Jarmark na Podolu” – 2002
„Portret Tomasza Zamoyskiego” – 1997
„Turbulent Dancer” – ogier p. krwi, 1997
„Koń i pies” – 1997
„Macierzyństwo” – 1997
„Eclipse” – ogier arabski, 1994
„Melody” – klacz arabska, 1988
„Portret amazonki z Colorado” – 1999
„Emanor” – ogier arabski. 1999
„The Hack” – 1996
„Algomej” – ogier arabski, 1998
/Autor