Wpisy

– Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu 1920-1939 –


Adres: Wodna 3, 86-300 Grudziądz
Strona: www.muzeum.grudziadz.pl
Facebook: www.facebook.com/Muzeum.Grudziadz

Muzeum w Grudziądzu to lata tradycji i historii, bogate zbiory, zabytki, kolekcje i ludzie, którzy tworzyli tę historię. Oficjalnie otwarte 15 czerwca 1884 roku, nieprzerwanie działa do dnia dzisiejszego, w zabytkowych budynkach dawnego klasztoru benedyktynek oraz spichrzach – dawnych magazynach zbożowych.

Oficjalny Patron Honorowy Polskiej Cyfrowej Biblioteki Jeździeckiej oraz projektu Legendy Polskiego Jeździectwa, obok Prezydenta Miasta Grudziądza – Pana Jana Glamowskiego.


Muzeum w Grudziądzu

Najpierw znane jako Miejskie Muzeum Starożytności. Tymczasowo zajmowało salę w szkole dla dziewcząt, mieszczącej się w tzw. Pałacu Opatek przy ul. Klasztornej.

Początkowo liczyło 741 eksponatów, wyłącznie z dziedziny archeologii, pochodzących z kilku miejscowych kolekcji prywatnych. W 1890 r. zajmowało 3 pomieszczenia i posiadało 3116 obiektów zabytkowych z różnych dziedzin. W związku z brakiem wystarczającej przestrzeni, w latach 1893–1899 zbiory przechowywano w Gimnazjum Klasycznym przy ul. Sienkiewicza, a od 1897 roku, siedzibą muzeum stał się nowy ratusz w dawnym kolegium jezuickim, gdzie 23 czerwca 1896 r. otwarto stałą ekspozycję w reprezentacyjnej – choć nadal niewystarczającej – sali refektarza.

Od 1904 r. prowadzono starania o budowę własnej siedziby. Otwarcie nowego reprezentacyjnego gmachu przy ul. Legionów, mieszczącego również – do dzisiaj – bibliotekę miejską, nastąpiło w 1911 r. W odrodzonej Polsce w latach 1921–1939 Muzeum i Biblioteka Miejska pomyślnie rozwijały się pod zarządem Towarzystwa Czytelni Ludowych, a od 1922 r. honorowym kustoszem zbiorów był ks. dr. Władysław Łęga.

Muzeum w Grudziądzu

Podczas okupacji niemieckiej w latach 1940–1945 działało jako Muzeum Miejskie (funkcję dyrektora sprawował dr Hans Bernhard Meyer), a jego charakter został podporządkowany doraźnym celom hitlerowskiej propagandy politycznej. Po wojnie ocalała zaledwie 1/3 zbiorów. Muzeum w Grudziądzu zostało ponownie otwarte dla publiczności w 1946 r. Od roku 1956 siedzibą Muzeum jest odbudowany ze zniszczeń wojennych gmach dawnego klasztoru benedyktynek przy ul. Wodnej 3/5. W 1961 r. muzeum przeszło znaczącą reorganizację, a w latach późniejszych w skład muzeum weszły zabytkowe spichrze i tzw. Pałac Opatek, mieszczące kolejne sale ekspozycyjne.

W Pałacu Opatek prezentowana jest obecnie wystawa stała: Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu 1920-1939. Otwarcie wystawy odbyło się 9 listopada 2018 roku.

Pałacu Opatek

W salach na parterze zaprezentowano zagadnienia związane z historią Centrum Wyszkolenia Kawalerii, jeździectwem i sportami konnymi. Tutaj podziwiać można okazałą kolekcję broni białej – wszystkie wzory szabli używanych przez polskich kawalerzystów i lance.

W centralnym miejscu sali ustawiona jest rzeźba naturalnej wielkości, przedstawiająca kawalerzystów konno, w cwale, nawiązująca do znanych szarż 18. Pułku Ułanów Pomorskich oraz 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, z września 1939 roku.

Dalsza część sali poświęcona jest historii szkoły i życiu codziennemu w koszarach. Na ekranie monitora prezentowany jest film o historii Centrum Wyszkolenia Kawalerii przedstawiający najważniejsze wydarzenia, strukturę organizacyjną i życie codzienne kawalerzysty. W gablotach natomiast znajdują się pamiątki związane bezpośrednio ze szkołą oraz kolekcja oryginalnych odznak pułkowych.

Kolejną strefę sali zadedykowano jeździe konnej oraz sportom konnym. Ta część ekspozycji imituje stajnię. Znajdują się tu siodła oraz akcesoria jeździeckie, nagrody i puchary z zawodów sportowych a także repliki umundurowania polowego kawalerzysty. Na ścianach umieszczono wydruki wielkoformatowe z wizerunkiem stajni i budową lancy.

Na sali wystawowej na I piętrze, w gablotach wolnostojących, zaprezentowano oryginalne mundury kawaleryjskie wraz z ekwipunkiem, a w gablotach wnękowych – kolekcję broni palnej i elementy wyposażenia kawaleryjskiego. Na wydrukach wielkoformatowych pokazane zostały wizerunki regulaminowego umundurowania kawalerzysty i wyposażenia sakw. Druga strefa tej sali poświęcona jest zagadnieniom związanym z wszechstronnym wyszkoleniem kawalerzysty. Na ekranach, umieszczonych na ścianie, w formie krótkich filmów prezentowane są zagadnienia związane ze szkoleniem kawaleryjskim (jazda konna i woltyżerka, władanie bronią białą, wychowanie fizyczne, zajęcia teoretyczne, wyszkolenia bojowe, wyszkolenia strzeleckie). W tej części sali w gablotach wnękowych znajdują się osobiste pamiątki po kawalerzystach. Przed wejściem do sali znajduje się replika sztandaru Oficerskiej Szkoły Kawalerii, na który ślubowanie składały kolejne roczniki podchorążych Szkoły Podchorążych Kawalerii i Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii.


Galeria:


Adres: ul. Szkolna 30, 34-115 Ryczów
Strona: www.palacwryczowie.org

Na południowy zachód od Krakowa, na ziemiach dawnego księstwa zatorsko-oświęcimskiego, we wsi Ryczów wznosi się romantyczny pałac, otoczony zabytkowym parkiem krajobrazowym. Zbudowany w latach 1862 – 1864, przechodził różne koleje losu. Dorowadzony do ruiny za czasów PRL, zdewastowany i opuszczony, w roku 1991 powrócił w ręce dawnych właścicieli, by – powoli odzyskując pierwotny kształt – służyć podtrzymywaniu związanego z tym miejscem dziedzictwa historii, kultury i sztuki.

15 maja 1862 Tytus Drohojowski rozpocząl budowę nowego pałacu; stary drewniany dwór, zbudowany jeszcze przez Cystersów, miał wkrótce paść ofiarą pożaru (1 listopada 1865), który zniszczył go doszczętnie. Fundamenty pod nową budowlę założono w ogrodzie, na zachodnim skraju wsi. Do końca roku 1864 pałac był gotów; poświęcił go 4 stycznia 1865 ks. Jan Michalski, proboszcz ze Spytkowic. Wokól pałacu założono park krajobrazowy. Wkrótce, niedaleko, powstała także stajnia i spichlerz.

12 lutego 1936 dobra ryczowskie nabył Generał Zygmunt Piasecki. Majątek był w opłakanym stanie; w pałacu mieszkała 87-letnia baronowa Błażowska wraz z damą do towarzystwa i tabunem kotów.

Lata 1936-39 to krótki okres świetności pałacu. Majątek, pod nowym zarządem, prosperował coraz lepiej, pod czujnym okiem ogrodnika piękniał park krajobrazowy. W specjalnych misach, aż z Francji, sprowadzono rzadkie krzewy azalii, które malowniczo kwitły w maju – na imieniny Pani Generałowej. Zofia z Beilińskich, ukochana żona generała, była dobrym duchem ryczowskiego domu.

Położony niedaleko Krakowa, pałac stał się ośrodkiem życia towarzyskiego. Częstymi gośćmi byli oficerowie Krakowskiej Brygady Kawalerii, a piwniczka z nalewkami, które osobiście przygotowywał Generał, cieszyła się zasłużoną sławą.

Latem odbywały się tu tzw. przedobozia – pobyty wypoczynkowo-ćwiczebne, przygotowujące żołnierzy do obozów szkoleniowych. Ich atrakcją były zawody w ujeżdżeniu koni lub w szermierce.

5 września 1939 do Ryczowa weszli Niemcy. Gdy zbliżał się front, generałowa wraz z matką i dziećmi – jak wielu innych – wyruszyła na wschód, w nadziei, że tam będzie bezpieczniej. Wieść o inwazji sowietów zastała ich pod Kowlem; zawrócono natychmiast, nie czekając poranka. Po kilku tygodniach tułaczki dotarli do Ryczowa. Dom był splądrowany. Zaczęło się życie w warunkach wojennych; dom zaludnił się uchodźcami z Poznańskiego, ze Lwowa i – po Powstaniu – z Warszawy. Nikomu nie odmawiano schronienia.

25 stycznia 1945 do Ryczowa wkroczyła Armia Czerwona. W pałacu Rosjanie urządzili szpital polowy : na piętrze operowano bez znieczulenia; na słomie leżeli tu ranni. Na parterze kładziono zmarłych. Na opał poszła większość zabytkowych mebli. Ulubioną rozrywką Krasnoarmiejców było strzelanie do lustra; zostały po nich łuski pocisków tkwiące do dziś w podeście schodów.

W marcu 1945 ryczowski proboszcz, ks. Władysław Kania, notował w kronice parafialnej: „Reforma agrarna i tutaj miala miejsce. Majątek pana generała Piaseckiego, będącego całą wojnę w niewoli niemieckiej, rozparcelowano. Po wypędzeniu pani Zofii Piaseckiej wraz z dziećmi pałac stał się łupem oswobodzicieli”. Zburzono taras i kolumnowy podjazd; wnętrza zamieniono na magazyny, sklepy i urzędy gminne. Budynek doprowadzono do ruiny; gdy przestał już nadawać się do użytku , wyprowadziły się sklepy i urzędy. W roku 1987 pałac wraz parkiem, zdewastowanym podobnie jak sam dom – został wpisany do rejestru zabytków.

Powołana w roku 2010 przez spadkobierców ostatnich właścicieli Pałacu w Ryczowie, Fundacja Pałac w Ryczowie prowadzi działalność kulturalną i oświatową w zakresie promocji dziedzictwa narodowego, wspierania zabytków kultury polskiej, a także sztuki współczesnej. Pracując na rzecz lokalnej społeczności upowszechnia wiedzę o sztuce i historii ojczystej, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji kawaleryjskich.

W roku 2014 w Pałacu w Ryczowie została otwarta Izba Pamięci Generała Zygmunta Piaseckiego. Jest prowadzona przez Fundację. Izbę można zwiedzać po wcześniejszym umówieniu się.

Publikacje:

Galeria:


Adres: Rynek 1, 42-600 Tarnowskie Góry
Strona: http://muzeumtg.pl/
Facebook: https://www.facebook.com/muzeumtg

Muzeum w Tarnowskich Górach rozpoczęło swoją działalność w 1958 roku. Idea utworzenia miejskiego muzeum pojawiła się jednak dużo wcześniej. Jego zalążkiem miał być zbiór zabytkowych monet, przekazany tutejszemu magistratowi przez jednego z mieszkańców Tarnowskich Gór w 1886 roku. Trudno ustalić dalsze losy zaginionej kolekcji numizmatów: wiadomo, że w 1900 roku zbiór liczył 382 obiekty, a jego przejęciem zainteresowane było wrocławskie Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności.

Do koncepcji miejskiego muzeum powrócono w okresie międzywojennym. Z myślą o przyszłej instytucji zabezpieczono m.in. monety i dokumenty, wydobyte w 1927 roku z gałki wieży tarnogórskiego kościoła św. św. Piotra i Pawła. W kolejnej dekadzie, wraz z pojawieniem się planów turystycznego udostępnienia fragmentów tarnogórskich podziemi, rozpoczęto akcję gromadzenia zbiorów dla planowego muzeum. Fryderyk Antes, ówczesny burmistrz Tarnowskich Gór, wystąpił wtedy do władz państwowych o zgodę na utworzenie placówki. Starania te zostały jednak przerwane wybuchem drugiej wojny światowej.

Inicjatywę udało się sfinalizować dopiero w latach 50. minionego stulecia dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności, a dokładnie założonego w 1954 roku Stowarzyszenia Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej (obecnie Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej). Pierwsze ekspozycje nowego muzeum otwarto we wrześniu 1958 roku w uratowanej kamienicy przy rynku, zwanej domem Sedlaczka. Z początkiem kolejnego roku muzeum stało się oddziałem Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, natomiast od lipca było administrowane przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Tarnowskich Górach. W 1990 roku Muzeum w Tarnowskich Górach przekształcono w samodzielną instytucję kultury, prowadzoną przez Gminę Tarnowskie Góry.

Publikacje:

Opracowania:

Wybrane eksponaty:


Adres: aleja „Solidarności” 62, 00-240 Warszawa
Strona: www.muzn.pl
Facebook: www.facebook.com/MuzeumNiepodleglosci

Muzeum Niepodległości powstało 30 stycznia 1990 r. jako Muzeum Historii Polskich Ruchów Niepodległościowych i Społecznych. Główna siedziba nowej placówki została ustanowiona przez Ministerstwo Kultury i Sztuki w Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów, gdzie poprzednio mieściło się Muzeum Lenina (1955-1989). Magazyny zbiorów, działy historyczne oraz biblioteka mieściły się w pawilonie w pobliżu Zamku Ujazdowskiego. Pawilon ten został odebrany Muzeum Niepodległości przez MKiS i przekazany na siedzibę Ośrodka Dokumentacji Zabytków (w 1991 i 1993 r.). Muzeum Niepodległości objęło też dwa oddziały: Muzeum X Pawilonu C.W. oraz Muzeum Więzienia Pawiak. W 1991 r. placówka uzyskała nową nazwę, która obowiązuje nadal.

W 1992 r. Muzeum Niepodległości uzyskało status Narodowej Instytucji Kultury. W latach 1990-2008 placówka zorganizowała ponad 200 wystaw, które zwiedziło blisko 2 mln widzów. Muzeum Niepodległości prowadzi od początku urozmaiconą, intensywną działalność edukacyjną (lekcje muzealne, konkursy, seanse filmowe, spektakle teatralne, odczyty i sesje popularnonaukowe), artystyczno-kulturalną (koncerty, programy słowno-muzyczne), popularyzatorską (spotkania autorskie, promocje książek) i wydawniczą. Siedem wystaw zostało nagrodzonych lub wyróżnionych w dorocznych konkursach na „Muzealne wydarzenie roku”.

Od 1 stycznia 1999 r. Muzeum jest samorządową instytucją kultury, jej organizatorem jest Zarząd Województwa Mazowieckiego.

Galeria:


Adres: al. Jerozolimskie 3, 00-495 Warszawa
Strona: www.muzeumwp.pl
Facebook: www.facebook.com/MuzeumWP

Muzeum Wojska Polskiego to powszechnie znana placówka muzealna, która gromadzi, opracowuje naukowo i eksponuje muzealia wojskowo- historyczne. Muzeum powstało 22 kwietnia 1920 roku, dekretem Naczelnego Wodza, Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Jego organizatorem i pierwszym dyrektorem był płk Bronisław Gembarzewski.

W chwili obecnej w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego znajduje się ponad 300 tys. eksponatów. Zbiory wciąż powiększają się o nowe zakupy oraz liczne dary. Zgromadzone eksponaty prezentowane są salach ekspozycji stałej i na licznych wystawach czasowych.

Publikacje:

Galeria:


Adres: 05-660 Warka, ul. Pułaskiego 24
Strona: www.muzeumpulaski.pl
Facebook: www.facebook.com/muzeumpulaski/

Misją Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce jest kultywowanie pamięci i ochrona materialnego dziedzictwa po polsko-amerykańskim bohaterze Kazimierzu Pułaskim, polskim wychodźstwie, szczególnie do USA oraz ochrona materialnego i duchowego dziedzictwa kulturowego ziemi grójeckiej i Warki; zaspokajanie potrzeb poznawczych i edukacyjnych społeczeństwa, w tym szczególnie budowanie postaw patriotycznych, budzenie poczucia więzi z innymi, z którymi wiąże nas wspólna historia.

Poznasz tam nie tylko losy słynnego Kazimierza, ale także innych wielkich Polaków, którzy emigrowali do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Swoisty geniusz loci przyciąga tam gości z Polski i zagranicy każdego dnia.

Publikacje:

Opracowania:

Galeria:


Adres: ul. 3 Maja 19, 35-030 Rzeszów
Strona: www.muzeum.rzeszow.pl/pl/
Facebook: www.facebook.com/muzeumokregowerzeszow/?fref=ts

Muzeum Okręgowe w Rzeszowie zostało powołane w 1935 roku jako Muzeum Regionalne przez grupę pasjonatów. Było instytucją społeczną i znajdowało się od 1940 roku w kamieniczce w Rynku.

Po 1945 roku instytucja funkcjonowała jako Muzeum Miasta Rzeszowa, a od 1951 roku pod nazwą Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.

Po drugiej wojnie światowej nastąpił rozwój miasta i jednocześnie naszej instytucji. W początku lat 50 – tych popijarski klasztor został przeznaczony na stałą siedzibę Muzeum, gdzie do dzisiaj działamy.

Historyczna siedziba z cennymi, barokowymi polichromiami w krużgankach parteru z pierwszej połowy XVIII wieku i unikatowym zespołem malowideł z końca XVII stulecia w refektarzu klasztornym i niegdysiejszej aptece nadaje specyficzną atmosferę.

Muzeum jest samorządową instytucją kultury, która gromadzi zbiory w zakresie: archeologii, etnografii, sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego oraz dokumentację dotyczącą życia politycznego, społecznego i gospodarczego miasta Rzeszowa i województwa podkarpackiego.

Wybrane eksponaty:

Adres: ul. Tadeusza Regera 6, 43-400 Cieszyn
Strona: www.muzeumcieszyn.pl/
Facebook: www.facebook.com/msc.muzeumslaskacieszynskiego

Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie to jedno z najstarszych muzeów publicznych w Europie Środkowej i najstarsze muzeum publiczne w Polsce, założone przez ks. Leopolda Jana Szersznika w roku 1802.

Publikacje:

Opracowania:

Wybrane eksponaty:

Odlew rzeźby Józefa Piłsudskiego 1935 r, na podstawie modelu gipsowego Jana Raszki. Wykonane za zgodą Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Odlewy: https://hvh.cz/.
MC/S/04789 – Jan Raszka, „Piłsudski na koniu – projekt pomnika”, po 1935 r., gips, wys.: 42 cm, szer: 43 cm, głęb.: 14 cm
Na podstawie modelu gipsowego rzeźby Jana Raszki w 2001 roku został stworzony pomnik Marszałka Piłsudskiego na Placu Litewskim w Lublinie.
MC/S/06301 – Tadeusz Ajdukiewicz, „Koń”, koniec XIX w., olej, płótno, wys.: 83 cm, szer: 97 cm
Leon Kossak, „Spacer Konny„, 1856 r.
MC/S/04017 – Heinrich Gottfried Wilda, „Cesarz Franciszek Józef I na koniu„, 1900 r., akwarela na papierze
Juliusz Kossak, „Koń osiodłany stojący przy żłobie”, ok. 1855 r.
Leon Kossak, „Biwak nocny”, 1853 r.
MC/S/00206 – Heinrich Gottfried Wilda, „Pod zamkiem w Cieszynie”,
1905 r., akwarela na papierze, wys.: 25 cm, szer: 35 cm
MC/S/05731 – „Zdobywanie sztandaru na bitwie”, XIX w., Austria, litografia barwna na papierze, wys.: 20,5 cm, szer: 26 cm
MC/S/04998 – Albert Henry Payne, „Napoleon I und sein Führer. Napoleon III”, lata 80. XIX w., Lipsk, staloryt na papierze, wys.: 22 cm, szer: 28 cm,
MC/S/06250 – Karl Adolf Heinrich Hess, „Koń Napoleona”, 1809, Wiedeń, akwaforta na papierze, wys.: 34 cm, szer: 45 cm,
MC/S/06251 – „Szkielet konia”, XIX w., miedzioryt na papierze, wys.: 32 cm, szer: 40 cm.
MC/S/03394 – Anton Zampis, „Arcyksiążę Albrecht Fryderyk Rudolf na koniu w czasie manewrów„, 1878 r., litografia na papierze, wys.: 81 cm, szer: 62 cm,
MC/S/01999 – „Siodło damskie„, XVIII w., skóra, płótno, metal, wys.: 52 cm, szer: 56 cm
Jan Raszka, „Model posągu konnego arcyksięcia Eugeniusza Habsburga”, 1898

Wszystkie zdjęcia opublikowano dzięki uprzejmości Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie.

Adres: ul. Warszawska 12, 21-500 Biała Podlaska
Strona: www.muzeumbiala.pl
Facebook: https://www.facebook.com/muzeumbiala/

Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej. Fot. R. Staniszewski.

Siedziba Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej od 1983 r. mieści się w obiektach będących częścią zespołu pałacowo-parkowego Radziwiłłów. Całość założenia powstająca przez ponad sto lat (1622-1736) składała się z pałacu (rozebranego jako ruina w 1883 r.), kaplicy pałacowej z 1628 r., trzech oficyn ujmujących jeden z największych dziedzińców pałacowych Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wieży, bramy wjazdowej oraz otaczających cały zespół ziemnych obwarowań obronnych systemu staroholenderskiego.

Budynek główny Muzeum stanowi XVIII-wieczna wieża i brama wjazdowa wraz z ćwierćkolistym tunelowym łącznikiem zwanym „szyją”, w których obecnie mieszczą się ekspozycje stałe poświęcone zagadnieniom związanym z archeologią, historią miasta i rodu bialskich Radziwiłłów, kulturą ludową Południowego Podlasia oraz wystawy trzech sztandarowych kolekcji bialskiego Muzeum: „Konie, jeźdźcy i zaprzęgi” – malarstwo XIX i pocz. XX w. podejmujące temat konia, „Ikona Święta Tajemnica” oraz „Ogrody. Twórczość Bazylego Albiczuka”.

Wybrane eksponaty:

Adres: pl. Jana III Sobieskiego 2, 41-902 Bytom
Strona: http://muzeum.bytom.pl/
Cyfrowe zbiory: https://muzeum.bytom.pl/?page_id=740
Facebook: www.facebook.com/pages/Muzeum-Górnośląskie-w-Bytomiu

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu zostało założone w 1910, zatem od ponad stu lat gromadzi i udostępnia zwiedzającym eksponaty archeologiczne, etnograficzne, przyrodnicze, dokumenty historyczne oraz dzieła sztuki.

Zbiory poszczególnych działów należą do najliczniejszych nie tylko na Śląsku, ale i w kraju.

Siedziba Muzeum mieści się w modernistycznym gmachu przy pl. Jana III Sobieskiego 2  i  przy ul. Wojciecha Korfantego 34 w dawnej siedzibie starostwa powiatowego w  eklektycznym budynku z końca XIX wieku.

Interdyscyplinarny charakter zbiorów i bardzo ciekawe kolekcje wyróżniają  placówkę na muzealnej mapie Polski.

Wybrane eksponaty: