LESŁAW KUKAWSKI: SŁOWNIK JEŹDZIECKI
WYKAZ:
| A |
| B |
| C |
| D |
| E |
| F |
| G |
| H |
| I |
| J |
| K |
| L |
| M |
| N |
| O |
| P |
| R |
| S |
| T |
| U |
| W |
| Z |
Opublikowano w celach edukacyjnych za zgodą prawnego spadkobiercy Pana Lesława Kukawskiego, Pani Krystyny Kukawskiej oraz za zgodą wydawcy magazynu 'Konie i Rumaki’, Pana Jacka Świgonia.
We fragmentach cytowanych przez Lesława Kukawskiego cykli „Z dziejów polskiego jeździectwa” oraz „Słownik jeździecki i hodowlany”, zachowana została oryginalna pisownia.
| W |
Wiadomości Wyścigowe
W roku 1926, w lutym w Warszawie ukazał się pierwszy numer „WIADOMOŚCI WYŚCIGOWYCH„, które były oficjalnym organem do spraw wyścigów konnych wydawanym przez Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni w Polsce, na mocy postanowienia „PRAWIDEŁ WYŚCIGOWYCH”, ustalonych przez Ministra Rolnictwa w wyniku ustawy o wyścigach konnych. W „Wiadomościach Wyścigowych” ogłaszane były wszystkie zarządzenia dotyczące wyścigów konnych oraz totalizatora, komunikaty wewnętrzne towarzystw wyścigowych oraz sprawozdania z kolejnych dni wyścigowych, informacje o wydawanych trenerom licencjach, dżokejom i służbie stajennej, kary nakładane na osoby, które dopuściły się wykroczeń, statystyki stajen, koni i reproduktorów itp. Natomiast nie publikowano w „Wiadomościach…” żadnych artykułów.
Przez pierwsze dwa lata pismo miało podtytuł: „Organ Urzędowy Towarzystwa Zachęty do Hodowli Koni w Polsce”. Od roku 1928 został on zamieniony na „Organ Urzędowy do Spraw Wyścigów Konnych” i taki pozostał do wybuchu wojny w roku 1939. Pierwszym redaktorem „Wiadomości Wyścigowych” w roku 1926 był Mieczysław Radwan. Od następnego roku – 1927, przez cztery lata redagował to pismo STANISŁAW HAMAN.
W latach 1931 i 1932 redaktorem „Wiadomości Wyścigowych” był JAN LASZKIEWICZ, odpowiedzialny w Towarzystwie Zachęty do Hodowli Koni za prowadzenie Księgi Stadnej Koni pełnej krwi angielskiej, autor wielu artykułów o tej rasie koni zarówno w okresie międzywojennym, jak i po wojnie.
W roku 1933 redakcję pisma objął inż. STANISŁAW SCHUCH.
Jak wyliczył prof. Pruski kolejne roczniki „Wiadomości Wyścigowych” w latach 1926-1939 zawierały od 1012 do 1918 stron. Liczba numerów, ani też ich objętość nie były z góry określane, a „Wiadomości” były drukowane w miarę potrzeby. Ostatnie numery w danym roku zawierały bardzo cenną informację dla czytelników i kompletujących roczniki pisma, właśnie przy numerze, w nawiasie wyraz (ostatni).
„Po wybuchu II wojny światowej wyścigi zostały przerwane i wydawnictwo uległo zawieszeniu. Lecz Niemcy wznowili wyścigi, najpierw w 1941 r. w Lublinie, a od 1943 r. także i we Lwowie. Organ do spraw wyścigów konnych został wznowiony pod zmienionym tytułem jako „Rennkalender für das generalgouvernement”. Pismo wychodziło również i po polsku jako „Kalendarz Wyścigowy dla Generalnego Gubernatorstwa”. Roczniki zawierały od 368 do 982 stron. Ostatni zeszyt pod władzą okupanta wyszedł w Krakowie dnia 8 lipca 1944 r. Rocznik zakończony został już przez władze polskie numerem 5, wydanym w Lublinie dnia 28 grudnia 1944 roku.”
W roku 1945 wydawnictwo powróciło do swojej dawnej nazwy „Wiadomości Wyścigowe”, ale od roku 1952, kiedy to wydawcą zostały Państwowe Tory Wyścigów Konnych Przedsiębiorstwo Państwowe Wyodrębnione – Warszawa, Tor Wyścigowy na Służewcu, pismo jako podtytuł otrzymało: „Biuletyn oficjalny Państwowych Torów Wyścigów Konnych”. Zaprzestano podawania informacji kto jest redaktorem „Wiadomości”.
Kursanci Szkoły Jazdy przed krytą ujeżdżalnią w CWK.
Po drugiej wojnie światowej mechanizacja i motoryzacja armii na świecie doprowadziła do definitywnego usunięcia koni z szeregów. Do tego czasu jazda konna i sport jeździecki były podstawą wyszkolenia wszystkich oddziałów konnych w armiach całego świata. Aby zapewnić odpowiednią liczbę instruktorów jazdy konnej, w większych państwach istniały szkoły jeździeckie, co się łączyło z pewnymi charakterystycznymi cechami stylu jazdy w danym kraju. Te wojskowe szkoły miały wpływ na całe, także cywilne jeździectwo w państwie, a przez kształcenie instruktorów z małych państw, które takich ośrodków nie miały, także i na styl jazdy w krajach ościennych.
Do najbardziej znanych WOJSKOWYCH SZKÓL JAZDY należały: austriacka w Wiedniu (do roku 1918), niemiecka w Hanowerze, francuska w Saumur, włoskie w Pinerolo i Tor di Quito czy portugalska w Torres Novas. W okresie międzywojennym stała się również znana polska szkoła w Grudziądzu. CENTRUM WYSZKOLENIA KAWALERII, bo taka była ostatnia nazwa do roku 1939, po latach dyskusji i ścierania się poglądów wyznawców różnych systemów jazdy i metod szkolenia, potrafiło wypracować swój własny styl, oparty na systemie włoskim.
| Z |
Por. Władysław Zgorzelski
Wszyscy jeźdźcy zwycięskich ekip otrzymali pamiątkowe żetony oraz tablice stajenne dla koni. Prócz tego I zwycięska drużyna z 16. Pułku Ułanów Wielkopolskich otrzymała dla pułku bogate nakrycie srebrne.
Indywidualny mistrz Wojska, pierwszy w dziejach tej konkurencji, por. WŁADYSŁAW ZGORZELSKI z 15. Pułku Ułanów Poznańskich, otrzymał nagrodę w postaci kompletnego, przepisowego rzędu końskiego, a ponieważ był też zwycięzcą w próbie III (steeple chas-se), a za nią była dodatkowa nagroda, więc otrzymał walizkę skórzaną. Nagrodę za najlepszy wynik w próbie I (jazda przepisowa) została wręczona por. Henrykowi Roycewiczowi z 25. Pułku Ułanów Wielkopolskich. Było to kompletne siodło sportowe.
Władysław Zgorzelski urodził się 20 lutego 1901 roku w Żytomierzu. Mając 17 lat, po przeszkoleniu w Polskiej Organizacji Wojskowej, wstąpił do oddziału ppłk. Leopolda Lisa-Kuli na Wołyniu. Od roku 1919 brat udział w walkach przeciwko Ukraińcom i bolszewikom w 2. Dywizjonie Artylerii Konnej. Wojnę polsko-sowiecką kończył w stopniu kaprala, odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari (nr 3129) i dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Po wojnie ukończył 38. klasę Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie i następnie 10-miesięczny kurs podchorążych jazdy w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu.
Dostał przydział do 24. Pułku Ułanów i został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1921 roku. 1 lipca 1923 r. awansował do stopnia porucznika już w 15. Pułku Ułanów Poznańskich, do którego został przeniesiony. 1 stycznia 1932 r. uzyskał stopień rotmistrza w tym samym pułku. Następnie służył w 6. Pułku Strzelców Konnych im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego i w 4. Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej. W kampanii wrześniowej 1939 roku byt oficerem operacyjnym w sztabie Nowogródzkiej Brygady Kawalerii gen. Władysława Andersa. Dostał się do niewoli sowieckiej, skąd uciekł. Przez Węgry, Jugosławię i Włochy dotarł do Francji, gdzie w połowie stycznia 1940 roku został przydzielony do 10. Brygady Kawalerii Pancernej i w niej objął funkcję dowódcy dywizjonu kawalerii zmotoryzowanej. Na jego czele walczył nad Mozą. Po upadku Francji przedostał się do Marsylii, skąd przez Hiszpanię, Portugalię i Gibraltar dotarł do Anglii. Tam otrzymał stopień majora i został zastępcą dowódcy Dywizjonu Rozpoznawczego 10. Brygady Kawalerii Pancernej. Następnie od maja 1942 r. byt zastępcą dowódcy 1. Baonu Strzelców im. 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, który w sierpniu tegoż roku stał się 14. Pułkiem Kawalerii Pancernej. 15 września 1943 roku został dowódcą 10. Pułku Dragonów i z nim potem walczył w składzie 1. Dywizji Pancernej na kontynencie. We Francji dowodził grupą bojową „Błyszczące buty”. Awansował do stopnia podpułkownika. 9 września 1944 r. został ciężko ranny w miejscowości Aeltre w Belgii. Wrócił do pułku po wyleczeniu 15 lutego 1945 r. i znów dowodził podczas walk w Holandii i w Niemczech. Wojnę kończy! jako zastępca dowódcy 10. Brygady Kawalerii 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Za kampanię II wojny światowej został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari, 4-krotnie Krzyżem Walecznych, brytyjskim Distinguished Service Order oraz szeregiem odznaczeń belgijskich, brytyjskich, francuskich i holenderskich. Miejscowość Chambios we Francji nadała ppłk. Zgorzelskiemu tytuł Obywatela Honorowego, dając tym dowód wdzięczności za walki Polaków o wyswobodzenie z niemieckiej okupacji. Już po wojnie Władysław Zgorzelski uzyskał awans do stopnia pułkownika.
Podczas swej służby w 15. Pułku Ułanów w Poznaniu rozpoczął starty w różnych konkurencjach jeździeckich już w roku 1922, na koniach służbowych – w biegach z przeszkodami, z plotami, myśliwskich, a równocześnie w konkursach skoków przez przeszkody, w championacie konia, zwanego z czasem wszechstronnym konkursem konia wierzchowego oraz w konkurencji obowiązkowej dla oficerów broni konnych – w zawodach o Mistrzostwo Konne Wojska Polskiego. Po początkowych sukcesach na zawodach z okazji świąt pułkowych i lokalnych, przyszły starty na zawodach krajowych i wreszcie międzynarodowych w kraju i za granicą. Dwukrotnie byt członkiem ekipy polskiej na zawodach w Nicei w roku 1925 i 1928, raz w Brukseli w roku 1928 i dwa razy w Nowym Jorku w latach 1928 i 1929.
Ogółem Władysław Zgorzelski reprezentował Polskę w rozgrywkach o cztery Puchary Narodów w latach 1928, 1929 i 1930. W kronice sportowej 15. Pułku Ułanów odnotowano na przestrzeni 10 lat (1922-1931) 83 miejsca od I do III zajęte przez W. Zgorzel-skiego w różnych konkurencjach jeździeckich, z wyjątkiem Mistrzostw Armii. Miał także sukcesy w innych dyscyplinach sportowych: władaniu białą bronią, pływaniu, pięcioboju nowoczesnym i strzelaniu z pistoletu. Sam płk Zgorzelski wyliczył, że podczas swojej kariery zawodniczej zdobył około 350 nagród w sporcie hipicznym.
Wśród wszystkich startujących w Centralnych Zawodach Konnych o Mistrzostwo Wojska Polskiego, od momentu ich ustanowienia w roku 1923 do roku 1939, Władysław Zgorzelski zajmuje miejsce pierwsze i w tych zawodach nie miał sobie równego w osiągniętych wynikach. Brat udział w tych zawodach zawsze w barwach 15. Pułku Ułanów Poznańskich. W roku 1924 na wałachu Zamoroka byt indywidualnym mistrzem Armii. Powtórzył ten sukces w roku 1929 na wałachu Rinaldo, a rok później (1930) na tym samym koniu byt I wicemistrzem Armii w klasyfikacji indywidualnej. Jednocześnie w latach 1929 i 1930 startując w ekipie pułkowej punktacją swoją przyczynił się do zajęcia zespołowego I miejsca i uzyskania tytułu. Mistrzem Wojska Polskiego przez 15. Pułk Ułanów. Wcześniej, w roku 1927, por. Zgorzelski byt członkiem ekipy Ułanów Poznańskich na koniu Mój, która wywalczyła tytuł zespołowego I wicemistrza Armii. Swoimi wynikami w zawodach Militari por. Zgorzelski przyczynił się walnie do uplasowania się 15. Pułku Ułanów Poznańskich w ogólnej punktacji tych zawodów za cały okres międzywojenny, na pierwszym miejscu.
Po zakończeniu II wojny światowej płk Władysław Zgorzelski stał się znanym na święcie trenerem ekip jeździeckich i nauczycielem instruktorów. Pracował w tej dziedzinie w dziewięciu różnych krajach na kontynencie europejskim, na Wyspach Brytyjskich, w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, w Meksyku, Argentynie, Peru i Urugwaju. Za jego działalność zostało mu nadane odznaczenie Legion d’Honneur Equestre Internationale.